Kadın Futbol Hakemlerinin Deneyimlerinin Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı futbolda kadın hakemlerin deneyimlerini toplumsal cinsiyet perspektifiyle analiz etmektir. Bu amaçla öncelikle kadınların hakemlikte güçlenme pratikleri ortaya konulmuş, daha sonra toplumsal cinsiyete dayalı olarak karşılaştığı sorunlar incelenmiştir. Bu araştırmada probleminin niteliğini en iyi yansıtacak yöntem olarak nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. 10 kadın futbol hakemi ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Görüşmecilerin yaşları 20 ve 40 arasında değişen 2’si üniversite öğrencisi 8’i ise üniversite mezunudur. Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler içerik analizi tekniğiyle analiz edilmiş ve temalar kadın hakemlerin spor yoluyla güçlenmesi ve sorunlar başlıkları altında toplanmıştır. Güçlenme teması incelendiğinde spora başlama süreci, fizyolojik güçlenme, sosyal ilişkilerde güçlenme ve özgüvende artış alt temaları ortaya çıkmıştır. Sorunlar teması incelendiğinde ise aile ve yakın çevrenin tepkisi, futbol ortamındaki olumsuz yaklaşım, uygulamadaki eşitsizlikler alt temaları ortaya çıkmıştır ve bulgular bölümünde analiz edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak; katılımcıların gelişen fizyolojik özellikleri ile kendilerini daha zinde ve aktif gördükleri, daha özgüven sahibi oldukları, hakemliğin iletişim ve liderlik yönlerini geliştirdiği ve sosyalleşme adına olumlu katkıların sağlandığı görülmüştür. Bununla birlikte sporun erkekler için bir uğraş olduğu, sportif faaliyet esnasında giyilen kıyafetlerin kadınlara uygun olmadığı tepkisini yakın çevrelerinden aldıkları, futbolcular, yöneticiler ve antrenörler tarafından kadın oldukları için kötü performans sergileyeceklerini düşündüklerini katılımcılar dile getirmiştir.