Özet:
Boğaziçi’nin Rumeli yakasında, Sarıyer ilçesinde İstinye ile Tarabya arasında yer alan Yeniköy, geçmişte
Rum nüfusun yoğunluğunun görüldüğü bir semttir. Rumlar, 19. yüzyılda Aya Yorgi, Aya Nikolaos ve
Aya Panayia mahalleleri olmak üzere üç mahallede, mahallelere adlarını veren kiliselerin etrafında, konut
ve dükkânlardan oluşan bir yerleşim alanına sahiplerdir. 19. yüzyılın ikinci yarısından sonra Rumlarla
tanımlı bu alanın içinde üç okul yapısının inşasına ilişkin girişimler olduğu da görülmektedir. Bu
makalede arşiv belgeleri ışığında, Yeniköy’ün tarihi hakkında genel bir değerlendirme yapılarak, Rum
nüfus ve inşa girişiminde bulunulan üç okul yapısı incelenmiştir. İnşası gerçekleşen Karatodori Erkek ve
Kız Okulu, Zografyon Kız Okulu ile Panayia Mahallesi’nde yapılması planlanan ancak yapımı
gerçekleşmeyen bir okul tasarımı; inşa kararları ve mimarileri bağlamında arşiv belgeleri ışığında ele
alınmıştır.
