Özet:
19. yüzyılda Osmanlı’nın içinde bulunduğu durum, İstanbul başkentinde yaşanan ekonomik, sosyal,
kültürel gelişmeler İstanbul’un hemen yanı başında yer alan Adalar’ı da etkilemiştir. 19. yüzyılın sonu 20.
yüzyılın başlarında Avrupa’da ortaya çıkan Art Nouveau akımı Avrupa’da yaşanan diğer gelişmelerde
olduğu gibi Osmanlı’nın başkenti İstanbul’da da bir değişim ve dönüşümün parçasıdır.
19. yüzyılda batılı ülkelerle değişen politik ve ekonomik ilişkiler ve Tanzimat reformlarıyla birlikte
geçmiş yüzyıllardan farklı bir seyir içinde gayrimüslim ve Levanten ağırlıklı yeni bir burjuva sınıfı ortaya
çıkmış; yeni bir yaşam biçimi gelişmeye başlamıştır. İstanbul Büyükada’da 19. yüzyıl ve sonrasında inşa
edilen yapıların hemen hemen tümü, bu yeni yaşam biçiminin ürünüdür. Tarih boyunca inziva ve sürgün
yerleri olarak kullanılagelen İstanbul adaları, 19. yüzyıl son çeyreği itibariyle artık en gözde sayfiye
yerleri arasındadır. Dönemin mimari eğilimlerine uygun olarak yapılarda, Neo klasik üsluplar içinde
Gotik, Barok ve Ampir üsluplar görülür. Art Nouveau üslubu ise bir yenilik olarak modern mimarlığın
habercisidir.
Bu bağlamda Büyükada Maden Mahallesi’nde bulunan 20 adet sayfiye konutu üzerinde gerçekleştirilen
çalışmada, Art Nouveau üslubunun etkili olduğu konutlar tespit edilerek üslubun mimari kullanımı
incelenmiştir. Araştırmada ele alınan yapılar, cephe ölçeğinde analiz edilmiş, arşiv ve kütüphanelerden
elde edilen yazılı ve görsel kaynaklar, yerinde mevcut durum incelemesi, fotoğraflama gibi çalışmaların
sonucunda değerlendirilmiştir.
