Uluslararası ticarette akreditifli işlemlerin ithalatçı ve ihracatçı bakış açısından incelenmesi

Abstract

Uluslararası ticarette, birbirini tanımayan tarafların her birini koruduğu düşünülen, dengeli ve güçlü bir ödeme yöntemi olarak kabul edilen, kuralları olan, bu sebeple uygulamasında sorun yaşanma olasılığı yüksek olan ve kullanımı uzmanlık gerektiren, başta bankalar olmak üzere finans kurumları ve herhangi bir kişi tarafından verilebilen akreditifler (L/C), özellikle rekabetin yoğun olduğu zamanlarda gündeme gelmekte ve önemini hissettirmektedir. Kuralları olan, bu sebeple uygulamasında sorun yaşanma olasılığı yüksek olan ve kullanımı uzmanlık gerektiren ödeme yöntemlerinden akreditifteki taraflardan malların ve/veya hizmetlerin alıcısı (ithalatçısı) pozisyonundaki Amir (Applicant) ile malların ve/veya hizmetlerin satıcısı (ihracatçı) pozisyonundaki Lehtar’ın (Beneficiary) akreditifi ve risklerini aynı algılayıp algılamadıkları, akreditifin uzmanlık gerektiren bir ödeme yöntemi olduğunun farkında olup olmadıkları; akreditifi hem ithalat hem ihracat yapan taraf olarak nasıl algıladıkları, sadece ihracat yapan taraf olarak nasıl algıladıkları ve sadece ithalat yapan taraf olarak nasıl algıladıkları, muhtemel bir sorunda sorunu nasıl gidereceklerini bilip bilmediklerinin analizi bu tez ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma dahilinde, Türkiye’nin İstanbul ve Kocaeli şehirlerinde faaliyet gösteren hem ithalat hem ihracat yapan, sadece ihracat yapan ve sadece ithalat yapan toplam 457 firma ile anket çalışması yapılmış ve anket sonucu iki ayrı hipotez geliştirilmiştir. Yapılan anket analizleri sonuçlarına göre, akreditif ile çalışmanın en kolay olduğu kıtanın Avrupa olduğu, akreditif ile çalışmanın en zor olduğu kıtanın ise Afrika olduğu, hem ithalat-ihracat, sadece ihracat ve sadece ithalat yapan firmaların akreditife yönelik genel bakış açısında anlamlı bir farklılık ve hem ithalat-ihracat, sadece ihracat ve sadece ithalat yapan firmaların akreditife yönelik tecrübe ve uygulamalarında anlamlı bir farklılık bulunduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmaya göre, firmaların akreditife genel bakış açısının “akreditife yönelik bilgi ve tecrübe” ve “yardım alma ve risk algısı” olmak üzere iki boyuttan oluştuğu tespit edilmiştir. Hem ithalat hem ihracat yapan firmaların akreditife yönelik bilgi ve tecrübesinin yardım alma ve risk algısına göre daha yüksek olduğu, sadece ihracat yapan firmaların akreditife yönelik bilgi ve tecrübelerinin yardım alma ve risk algısına göre daha yüksek olduğuı, sadece ithalat yapan firmaların akreditife yönelik genel bakış açısında bu firmaların da akreditife yönelik bilgi ve tecrübe düzeyi yardım alma ve risk algısına göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.